Jesus, Justice, and Gender Roles by Kathy Keller (Dutch translation): Deel 1 - Hermeneutische Noodzaak 3/5

Wat zijn de consequenties voor de rol van vrouwen? 

James B. Hurley, in zijn boek “Man and Woman in Biblical Perspective” heeft de zaak zo samengevat: 

 “Als we de conclusie aannemen dat 1 Kor.14:33b-35 duidt op de beoordeling van de profetieën, dan moeten we vervolgens de feitelijke instructies bekijken die Paulus geeft over deze zaak. Hij vond ze niet onbelangrijk. “Alle kerken van God”, zei hij, “waren van gelijke opvatting over deze praktijk (14:33b). We kunnen dit niet toepassen op elke vorm van spreken; het is wel duidelijk dat het hier gaat om de evaluatie van de boodschap van een profeet.” 

Verder voegt hij hieraan toe: 

 “De tekst staat op geen enkele manier in tegenstelling tot 1 Kor.11, waar er duidelijk vanuit gegaan wordt dat vrouwen bidden en profeteren in de kerk. Ook is het niet in strijd met het onderwijs van hoofdstukken 12-14, dat er vanuit gaat dat verschillende leden van Christus’ lichaam allen meedoen in de gezamenlijke vergaderingen.” 

Als we kijken naar de minder duidelijke tekst van 1 Kor.14 en ons afvragen “Er wordt hier iets verboden; wat is dat dan?”, dan vinden we het antwoord in de duidelijke instructie van 1 Tim.2, namelijk “gezaghebbend onderwijs”. In lezingen (voor een gemengd M/V publiek) over dit onderwerp heb ik soms een illustratie gebruikt waarin ik zei: “Als u aan het eind van deze lezing naar huis gaat en u zegt ‘Dat was het stomste dat ik ooit gehoord heb; ik geloof er geen woord van’, wat is het gevolg voor u? Helemaal niets! Als de ouderlingen u vertellen ‘Jezus is God. Hij stierf en Hij stond op uit de doden voor onze verlossing’, en u zegt dan ‘Dat was het stomste dat ik ooit gehoord heb; ik geloof er geen woord van’, wat is het dan gevolg voor u? Als u lid zou willen worden zal het lidmaatschap geweigerd worden en als u al lid was, dan zal de procedure van kerkelijke tucht begonnen worden. Ze zullen u vermanen en men zal u proberen te overtuigen dat u van gedachten moet veranderen. U kunt van het Heilig Avondmaal gehouden worden, en als dat geen verschil maakt dan wordt u uiteindelijk afgesneden, zodat u niet door kunt gaan in de waan dat u toch bij het lichaam van Christus hoort.” 

Er is een essentieel verschil tussen publieke overdracht van informatie, uitleg, en vermaningen (die toegestaan zijn voor alle belijdende mannen en vrouwen) en het gezaghebbend onderwijs naar Gods Woord dat de unieke verantwoordelijkheid is van de geïnstalleerde ouderlingen. In onze kerk vatten we dit samen: “Alles wat een niet-geïnstalleerde man mag doen in de kerk, dat mag een vrouw ook doen.” Om terug te komen op de twee meest urgente (en benadrukte) vragen i.v.m. deze discussie, zoals ik die in het begin al noemde: 

1 Moeten we iets dat zo lang geleden gezegd is nu nog gehoorzamen of zelfs in overweging nemen, terwijl tijden en plaatsen nu zo anders zijn? En: 

2 Waarom heeft God de zaken op deze manier voorgeschreven met specifieke M/V taakverdeling? 

Mijn antwoorden -in het kort- zijn: ‘Ja’ en ‘Ik weet het niet’. Ik zal in het tweede gedeelte –over mijn persoonlijke ervaringen- toch een verklaring voor het tweede punt proberen te geven. Tenslotte, ook al ken ik Gods redenen niet voor specifieke M/V rollen of taken in de kerk, toch is het geen slechte, kwetsende, of onderdrukkende zaak. Maar, laat ik eerst het antwoord op de eerste vraag toelichten.

Moeten we gehoorzamen? 

 Waarom moeten we gehoorzamen of ons zelfs maar druk maken om iets dat zo lang geleden gezegd werd –in een cultuur die toch zo anders was als waarin we nu leven? Voor bijna een halve eeuw heb ik me met deze vraag beziggehouden, en elke tien jaar veranderen de antwoorden waarom we geen aandacht moeten geven aan de zgn. zwijgteksten (en elke andere tekst die erop wijst dat er twee sporen M/V van dienstbaarheid in de kerk moeten zijn) en ze zeker niet hoeven te gehoorzamen. In 1970, toen ik ‘onder zorg’ (d.w.z. in een begeleidingstraject voor kandidaten) was bij de “Pittsburgh Presbytery”, was het de gewoonte om elke kandidaat te koppelen aan een van de permanente commissies van de presbytery. Hoewel (of, wellicht omdat!) ik net afgestroomd was van het traject van ouderling naar het traject van kerkelijke werker, werd ik geplaatst bij de taskforce met betrekking tot de kerkelijke bevestiging van vrouwelijke predikanten, een zaak die toen nog in felle discussie stond binnen de UPUSA. Eigenlijk vond ik dat prima, want zodoende kreeg ik een uitstekende gelegenheid om mijn nieuwe –en zo ik dacht, geldige- interpretatie van de Schrift te toetsen. Als ik een fout gemaakt had in mijn exegese of interpretatie, dan wilde ik die nu graag weten, en als er ergens steekhoudende tegenargumenten bestonden, dan zou ik die hier zeker te horen krijgen. Mijn houding, hoewel ik dat toen niet zo zou kunnen verwoorden was die van: “Oké, geef me je beste schot!” Tot mijn teleurstelling en verbazing bleek “het beste schot” een zwakke cirkelredenering voor elke tekst van Paulus die suggereerde dat vrouwen niet geïnstalleerd mogen worden of verder anders dan mannen moeten functioneren in de kerk. Het vooroordeel bleek te zijn: “We weten al dat onze visie juist is, dus dan kan een tekst die het tegendeel lijkt te beweren niet geldig zijn voor ons in onze tijd. Er werd gezegd dat Paulus waarschijnlijk niet de echte schrijver was van de eerste brief aan Timotheüs en dat een latere schrijver hoofdstuk 14 had ingevoegd in de eerste Korintiërs brief. Het gesprek liep meestal zo: “We weten al wat we geloven, dus breng geen onrust of verwarring door feiten op tafel te leggen.” Ik was niet onder de indruk! Terwijl de jaren en decennia voorbij rolden hebben nieuwere argumenten tegen de zwijgteksten de eerdere simplistische argumenten vervangen. Onder de meer populaire theorieën waren: 

1. Paulus onderwees inderdaad deze ‘verschrikkelijke leer’, maar hij was dan ook een vrouwenhater. Daarom doen we er goed aan om deze teksten te negeren. 

2. Paulus onderwees inderdaad deze ‘verschrikkelijke leer’, maar die had alleen betrekking op bepaalde kerken waar problemen bestonden met losbandige vrouwen. Omdat dat bij ons geen probleem is hoeven we ons daar vandaag dus niet druk over te maken. 

3. Paulus onderwees precies wat hier lijkt te staan, maar de culturele situatie is tegenwoordig zo veranderd dat we dit gedeelte niet langer hoeven of moeten gehoorzamen. Ik wil deze opvattingen een voor een bespreken.